Bộ GD-ĐT sắp công bố văn bản chỉ đạo việc tiếp thu các ý kiến góp ý, điều chỉnh một số chi tiết của chương trình - sách giáo khoa phổ thông. Những nội dung cao so với khả năng tiếp thu của học sinh do chưa đủ thời lượng dạy học sẽ được hướng dẫn dạy học bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng.
Sau hai hội thảo đánh giá ba năm thực hiện chương trình - sách giáo khoa (CT-SGK) THPT, bộ chỉ đạo các cán bộ chuyên môn, tác giả nghiên cứu sâu các góp ý để có những điều chỉnh hợp lý. Những nội dung cao so với khả năng tiếp thu của học sinh do chưa đủ thời lượng dạy học sẽ được hướng dẫn dạy học bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng, dạy những nội dung cơ bản, tối thiểu, không làm cho khối lượng kiến thức gia tăng. Những môn học có sự trùng lặp kiến thức sẽ được giảm nhẹ ở những nội dung trùng nhau.

Với những môn học thiếu sự liên thông, hỗ trợ lẫn nhau trong việc chuẩn bị kiến thức (ví dụ toán, vật lý) sẽ có điều chỉnh về phân phối chương trình. Những thuật ngữ trừu tượng, chưa phù hợp, chưa nhất quán giữa các bộ sách hoặc các lớp, cấp học, cách tiếp cận giữa SGK chương trình chuẩn và SGK chương trình nâng cao có những điểm chưa thật thống nhất sẽ được điều chỉnh. Những bài tập yêu cầu cao sẽ được hướng dẫn để phát huy khả năng, năng lực sáng tạo của học sinh giỏi, không yêu cầu bắt buộc đối với tất cả học sinh, nhất là học sinh yếu, kém.
* Có phải những vấn đề có thể tiếp thu, điều chỉnh ngay sẽ lại được xử lý theo cách đính chính và đến năm học sau mới được áp dụng?
- Ngoài việc đánh giá CT-SGK theo định kỳ, bộ chỉ đạo các cơ sở giáo dục, thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy thường xuyên nghiên cứu, góp ý CT-SGK để có điều chỉnh phù hợp thực tiễn. Những điều chỉnh sẽ được thực hiện kịp thời thông qua các văn bản hướng dẫn trực tiếp, cụ thể đến các cơ sở giáo dục, giáo viên. CT-SGK mới trong thời gian thực hiện, trải nghiệm luôn cần được quan tâm hoàn thiện ngày một tốt hơn qua chính thực tiễn giảng dạy của giáo viên.

* Nhiều ý kiến cho rằng CT-SGK hiện nay nếu nhìn tổng thể 13 môn là quá nặng, chỉ nên thiết kế 32 tuần nhưng thực hiện trong 37 tuần. Việc này có được xem xét trong kế hoạch tiếp thu, điều chỉnh CT- SGK không, thưa ông?

- Học sinh THPT nhiều nước được học hai buổi/ngày ở trường. Còn ở VN mới chỉ có khoảng 5% trường THPT được học hai buổi/ngày. Vì vậy, một số đại biểu cho rằng trong điều kiện khó khăn về thời gian thực học hiện tại,

CT-SGK có nội dung còn nặng. Như vậy, cách làm nhẹ chương trình không hẳn là cắt giảm nội dung. Việc tăng thời lượng dạy học được coi là một giải pháp hợp lý. Do vậy, năm học này bộ hướng dẫn các địa phương vẫn tiếp tục thực hiện kế hoạch dạy học 37 tuần. Việc giải quyết những khó khăn, bất cập phải có thêm những giải pháp khác.

* Ông muốn nói đến chỉ đạo “dạy bám sát yêu cầu về kiến thức, kỹ năng” dựa vào tài liệu hướng dẫn dạy học theo chuẩn kiến thức? Có ý kiến cho rằng trong việc này, Bộ GD-ĐT muốn “đá quả bóng sang chân giáo viên” để giải quyết chuyện giảm tải, ông nghĩ sao?

- Bộ chỉ đạo dạy học, kiểm tra, đánh giá, thi theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục phổ thông, yêu cầu các cơ sở giáo dục, giáo viên phải thực hiện nghiêm túc không thể coi là “đá quả bóng sang chân giáo viên”.

Trong chương trình đã thể hiện rõ yêu cầu về chuẩn kiến thức, kỹ năng, Bộ GD-ĐT không yêu cầu giáo viên phải dạy hết nội dung trong SGK, không yêu cầu quá lệ thuộc vào SGK làm mất đi khả năng sáng tạo trong giảng dạy. Nhưng thực tế vì nhiều lý do khác nhau, trong đó có một nguyên nhân là do quan niệm và trình độ của một bộ phận giáo viên còn hạn chế dẫn đến việc dạy học chưa phù hợp với đối tượng học sinh, nhất là học sinh yếu, kém.

Vì vậy, Bộ GD-ĐT sẽ ban hành tài liệu hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục phổ thông nhằm định hướng, hỗ trợ giáo viên và học sinh thực hiện để không làm nặng thêm nội dung dạy học (khoảng đầu tháng 11, các địa phương sẽ có tài liệu). Cùng với việc ban hành tài liệu trên, Bộ GD-ĐT sẽ chỉ đạo việc bồi dưỡng thường xuyên và định kỳ đảm bảo cho giáo viên dạy học, kiểm tra, đánh giá theo chuẩn kiến thức, kỹ năng.

* Có nhiều ý kiến cho rằng vấn đề phân ban còn bất ổn. Theo ông, việc này cần giải quyết thế nào?

- Tổ chức dạy học theo các ban là một phương án thực hiện dạy học phân hóa, hướng đến phù hợp đối tượng người học. Những góp ý của các đại biểu về vấn đề này sẽ được tiếp tục xem xét. Trên cơ sở tổng kết thực tiễn, sẽ đúc kết các kinh nghiệm, những bài học thành công, chưa thành công, xem đó như một trong những căn cứ đề xuất cho việc thiết kế CT-SGK giai đoạn tiếp theo. Năm học này, bộ hướng dẫn các trường THPT thực hiện tổ chức dạy học theo ban như các năm học trước.